Babka lancetowata jest byliną tworzącą przyziemną różyczkę długich, wąskich, zaostrzonych na końcu liści. Liść stopniowo zwęża się w dość szeroki, długi ogonek, pokryty długimi prostymi włoskami. Ma on równoległe unerwienie w postaci długiego cienkiego nerwu środkowego i przylegających do niego cienkich 2-6 nerwów bocznych. Liść wraz z ogonkiem osiąga 5-10 cm długości i 5-6 mm szerokości. Drobne, niepozorne kwiaty skupione są w gęstym kłosowatym kwiatostanie, na szczycie długich bezlistnych pędów kwiatowych. Kwiatki osadzone są w suchobłoniastych przysadkach do 40 cm wysokości. Korona zrosłopłatkowa, ma krótką rurkę i cztery płatki o barwie białej lub brunatnoróżowej. Kwitnie od maja do września, wytwarzając owoc w postaci drobnej, dwunasiennej torebki otwierającej się wieczkiem. Po otwarciu wypadają błyszczące nasiona o czerwonobrunatnym zabarwieniu i czółenkowatym kształcie. Pod powierzchnią ziemi znajduje się krótkie kłącze.
Babka lancetowata rośnie dziko w strefie klimatu umiarkowanego całej półkuli północnej. Jest znanym, pospolitym chwastem. Zasiedla łąki, polany, trawniki, pastwiska i przydroża. Lubi lekkie i przewiewne gleby, czarnoziemne lub gliniasto-piaszczyste. Często spotykana jako roślina ruderalna lub chwast w koniczynie, lucernie, także lnu, zboża zarówno ozimego i jarego, obecnie rzadziej występująca głównie ze względu na masowe zastosowanie herbicydów.
Surowcem leczniczym babki lancetowatej są liście lub cała roślina, rzadziej sam korzeń czy nasiona. Liście pozyskuje się w okresie kwitnienia od maja do września. Zbiór, ze względu na duże zakurzenie roślin, wykonywać najlepiej po deszczu. Surowiec należy suszyć w temperaturze 35-40 st.C w suszarniach, piekarniku, rozkładając je cienką warstwą w ciepłym miejscu np. na strychu należy pamiętać o częstym odwracaniu , gdyż łatwo czernieje (tworzenie się polimeryzatów aukubiny).
Liście babki lancetowatej zawierają flawonoidy (bajkaleina, skutelareina), garbniki, kwasy organiczne (askorbinowy, fumarowy, benzoesowy, cynamonowy, wanilinowy), substancje śluzowe, pektyny, jak również sole mineralne (związki krzemu, żelaza, potasu oraz cynku). W liściach babki wykryto liczne glikozydy irydoidowe: aukubinę (aukubozyd), katalpol, globularynę oraz asperulozyd oraz glikozydy propionowe: werbaskozyd (akteozydem), plantamajozyd oraz izowerbaskozyd i lawandulofoliozyd. Zawiera również różne glikozydy fenyloetanoidowe (fenyloetanoidami), czyli połączenia glikozydowe alkoholu fenyloetylowego, acylowane w części cukrowej pochodnymi kwasu cynamonowego, np.: akteozyd i plantamajozyd.
Wewnętrznie wykazuje działanie przeciwzapalne, spazmolityczne, antywirusowe oraz przeciwstresowe, działa diuretycznie. Liść babki lancetowatej stosowany jest głównie jako środek wykrztuśny i rozkurczający mięśnie gładkie górnych dróg oddechowych. Zawartość śluzów i garbników łagodzi podrażnienia i stany zapalne. Polisacharydy śluzowe zwiększają fagocytozę granulocytów, zwiększając produkcję interferonu , przez co działają immunostymulująco oraz osłaniająco. Działając przeciwzapalnie i łagodząco (układ oddechowy oraz pokarmowy) polecany jest dla koni kaszlących, alergicznych i kaszlących.
U ludzi wykazuje właściwości antybiotyczne, zwiększa krzepliwość krwi, działa ściągająco, oczyszcza krew, płuca i żołądek, zmniejsza przekrwienie błon śluzowych oraz nadmierną przepuszczalność włosowatych naczyń krwionośnych, działa również rozkurczowo na mięśnie gładkie górnych dróg oddechowych oraz wykrztuśnie i moczopędnie. Działa przeciwzapalnie w jamie ustnej, gardle i przewodzie pokarmowym. Stosuje się ją w leczeniu rozedmy płuc i astmy, a także w zewnętrznym leczeniu skóry, ze względu na działanie przeciwzapalne i ściągające.
Może być stosowana u świnek morskich. Jako zioło codzienne u królików i gryzoni.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz